ROTTERDAM, 6 juni 2024 – De Noord-Hollandse stad Hoofddorp (gemeente Haarlemmermeer) en het Drentse dorp Nijeveen (Gemeente Meppel) zijn kampioen vergroenen. Daarmee zijn ze de winnaars van de derde editie van de Groene Stad Challenge. De uitslag van de challenge werd gisteren bekend gemaakt tijdens het Urban Future event in Rotterdam. Bij de steden eindigden Haarlem en Amstelveen op de tweede en derde plaats, bij de dorpen waren het zilver en het brons voor respectievelijk Badhoevedorp (Gemeente Haarlemmermeer) en Oude Wetering (gemeente Kaag en Braassem). Om tot de ranglijst te komen heeft de Groene Stad Challenge voor de derde keer het groen in de woonomgeving van ruim 6,7 miljoen inwoners van 124 gemeenten in Nederland geanalyseerd.
Groenpotentie benutten
Waar in eerdere edities van de Groene Stad Challenge is geanalyseerd welke dorpen en steden het groenst zijn, is dit keer de progressie van het groen onderzocht tussen 2020 en 2022. Hoofdanalist Joeri Meliefste, expert stedelijk groen bij Sweco: “Op basis van diverse geodata bronnen (lucht- en satellietfoto’s, de BGT) weten wij dat er een enorme groenpotentie bestaat. Honderden vierkante kilometers zinloze verharding, parkeervakken, tuinen en platte daken kunnen benut worden voor stadsnatuur. Voor deze editie van de Groene Stad Challenge hebben we daarom onderzocht welke stad en welk dorp er het best in is geslaagd het bestaande groen te behouden en de aanwezige groenpotentie te benutten.”
Gemeente Haarlemmermeer uitblinker, goud voor Hoofddorp
De nieuwe aanpak levert verrassende inzichten op. Zo blijkt uit de vergelijking van de meetgegevens dat er in de diverse dorpen en steden van de gemeente Haarlemmermeer (NH) veel groen is bijgekomen. In de categorie steden komt Hoofddorp (75.000 inwoners) landelijk als beste uit de bus. Ook de plaatsen Badhoevedorp (2de plek) en Nieuw-Vennep (9de plek), eveneens behorend tot de gemeente Haarlemmermeer, eindigen hoog op de ranglijst.
Drentse dorp Nijeveen heeft het meest vergroend
Na Assen als groenste stad van Nederland (editie 2022) komt ook dit jaar een plaats uit een Drentse gemeente als winnaar naar voren. Uit de onderzochte luchtfoto’s en geodata blijkt dat in het Drentse dorp Nijeveen (gemeente Meppel) het groen binnen de bebouwde kom het sterkst is toegenomen. Wethouder Jeannet Bos van de gemeente Meppel is blij met de award: “We zijn heel trots op de inwoners van Nijeveen dat dit dorp uit onze gemeente deze award heeft gewonnen! Het laat zien dat inwoners het belang inzien van vergroenen. Onze aanpak lijkt dus effect te hebben en dit is een mooie stimulans om door te gaan met de opgaven voor klimaat, biodiversiteit en een gezonde leefomgeving, ook in andere dorpen en wijken van de gemeente Meppel.”
Vergroening stagneert
Ondanks positieve uitschieters zoals Hoofddorp en Nijeveen blijkt uit de analyse dat de vergroening van de stedelijke leefomgeving (openbaar groen en tuinen) stagneert. Zo neemt het aandeel tegels en asfalt in de openbare ruimte toe (+0,5%) en krimpt het aandeel particulier en openbaar groen (-2,6%). Er is een lichte toename van struikgewas (+0,3%), maar deze blijft met 6% onder de streefwaarde van 10-15%. De boomkroonbedekking is afgenomen (-0,6%), terwijl slechts 15% van de steden bedekt is met bomen, ver onder de 30% die volgens de ‘3-30-300 regel’ nodig is. Als gevolg van de bevolkingsgroei is het aantal vierkante meters groen per inwoner drastisch afgenomen, zowel vierkante meters openbaar groen per inwoner (-8%) als vierkante meters totaal groen per inwoner (-19%).
Top 10 meest vergroende steden
- Hoofddorp (gemeente Haarlemmermeer)
- Haarlem
- Amstelveen
- Houten
- Diemen
- Hoogeveen
- Amersfoort
- Alkmaar
- Harderwijk
- Hoorn
Top 10 meest vergroende dorpen
- Nijeveen (gemeente Meppel)
- Badhoevedorp (gemeente Haarlemmermeer)
- Oude Wetering (gemeente Kaag en Braassem)
- Maasdijk (gemeente Westland)
- Babberich (gemeente Zevenaar)
- Haaften (gemeente West Betuwe)
- Bennebroek (gemeente Bloemendaal)
- Huissen (gemeente Lingewaard)
- Nieuw-Vennep (gemeente Haarlemmermeer)
- Renswoude
Versteende tuinen
Presentator en bedenker van de challenge Lodewijk Hoekstra maakt zich zorgen over de verstening van de leefomgeving: “Als tv-tuinman doe ik er alles aan om mensen te inspireren hun tuinen te vergroenen. Ik ben bijna wekelijks ergens in het land om tegels te wippen en buurten te vergroenen en ontmoet heel veel mensen die graag een groenere tuin willen. Dan is het schrikken als uit de Groene Stad Challenge blijkt dat het aandeel planten en bomen in particuliere tuinen fors blijft dalen. Dat gaat me aan het hart, maar tegelijkertijd motiveert het me om nog sterker het positieve verhaal over de waarde van groen in de leefomgeving uit te dragen!”
Nieuwe opzet Groene Stad Challenge
Tijdens de prijsuitreiking maakte Lodewijk Hoekstra ook bekend dat de Groene Stad Challenge door NL Greenlabel zal worden voortgezet in een nieuwe opzet, met meer inzichten zoals de link tussen groen en klimaatadaptatie, gezondheid (de 3-30-300 regel) en biodiversiteit. Op basis van het door NL Greenlabel ontwikkelde Register Duurzame Leefomgeving wordt de vergroening van alle deelnemende gemeenten tot 2030 gemonitord en zullen de opvallendste bevindingen jaarlijks bekend worden gemaakt. Hoekstra: “Ik roep de nog niet deelnemende gemeenten op om zich aan te sluiten bij de Groene Stad Challenge. Want als we heel Nederland in kaart hebben gebracht, kunnen we precies zien waar we de stedelijke leefomgeving het meest effectief kunnen vergroenen. Daar wordt iedereen beter van!”
Over de Groene Stad Challenge
De Groene Stad Challenge is een initiatief van NL Greenlabel, Sweco architecten en ingenieursadviesbureau en Husqvarna en bestaat sinds 2021. Het doel van de challenge is om gemeenten te ondersteunen bij het vergroenen van de stedelijke leefomgeving. Dat is belangrijk, omdat natuur in de bebouwde kom veel bijdraagt in de strijd tegen de gevolgen van klimaatverandering, maar ook op het gebied van de biodiversiteit en het welzijn van de bewoners.
