De uitslag van de Groene Stad Challenge 2021, initiatief van Sweco, Husqvarna en NL Greenlabel, is bekend. Van de ruim honderd gemeenten die zich het afgelopen jaar hebben laten analyseren op de kwaliteit en hoeveelheid groen binnen de bebouwde kom is het Zuid-Hollandse Rijswijk als groenste stad uit de bus gekomen. De prijs voor het groenste dorp gaat naar Bloemendaal (Noord-Holland). Inwoners van de Gelderse stad Doetinchem hebben het meeste groen per inwoner tot hun beschikking. Ook Zwijndrecht (Zuid-Holland), Zeist (Utrecht) en Huizen (Noord-Holland) vielen in de prijzen.
Groenpotentie woonomgeving 5,6 miljoen Nederlanders in kaart
Voor de Groene Stad Challenge is de groenpotentie in de woonomgeving van ruim 5,6 miljoen inwoners van Nederland (104 gemeentes) in kaart gebracht: daar blijkt voor 35.000 voetbalvelden aan groen te winnen. Gemiddeld bestaat 44% van het oppervlak van de onderzochte plaatsen uit groen. De potentie is echter nog enorm blijkt uit analyse: ruim 23.000 voetbalvelden aan publieke grond is te vergroenen (812 voetbalvelden aan zinloze verharding, 4.216 voetbalvelden aan parkeervakken). Daarnaast bestaat het gebied uit 18.579 voetbalvelden aan gazon, en 13.036 voetbalvelden aan platte daken die met groen ingericht kunnen worden. Ook blijkt er ruimte voor het planten van nog 93.485 bomen, en zijn 506.550 tuinen (de helft van de gemeten tuinen) nog meer dan 30% te vergroenen. Download het volledige factsheet.
Rijswijk groenste stad van Nederland
De Groene Stad Challenge loopt sinds 2021 en helpt gemeentes hun groenambitie sneller te realiseren. De combinatie van de methodieken van NL Greenlabel, de Husqvarna Urban Green Space Index en de kennis en data van Sweco, stelt het team in staat inzicht te geven in de mate van vergroening per wijk of buurt, en waar ruimte is voor meer groen. Sweco analyseerde hiervoor data, satellietbeelden, luchtfoto’s en Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) van ruim 100 gemeentes in 6 provincies. Op basis daarvan is vanmiddag de volledige ranglijst van deelnemende gemeentes, bestaande uit 50 steden en 384 dorpen, bekendgemaakt.
Top 10 van de groenste steden
- Rijswijk (Zuid-Holland) (Goud)
- Delft (Zilver)
- Soest (Brons)
- Nieuwegein
- Zeist
- Apeldoorn
- Doetinchem
- Hoorn
- Dordrecht
- Venlo
Top 10 van de groenste dorpen
- Bloemendaal (gemeente Bloemendaal) (Goud)
- Huis ter Heide (gemeente Zeist) (Zilver)
- Zoelen (gemeente Buren) (Brons)
- Doorn (gemeente Utrechtse Heuvelrug)
- Oosterbeek (gemeente Renkum)
- Aerdenhout (gemeente Bloemendaal)
- Maarn (gemeente Utrechtse Heuvelrug)
- Ellecom (gemeente Rheden)
- Heelsum (gemeente Renkum)
- Barsingerhorn (gemeente Hollandse Kroon)
Bekijk de ranglijst, analyses van alle plaatsen en de kaart van Nederland
Joeri Meliefste, hoofdanalist en adviseur stedelijk groen en klimaatadaptatie bij Sweco: Niet eerder zijn de parameters (KPI’s) waar we op analyseren zo gecombineerd, en is op zo’n uitgebreide manier een nulmeting gedaan. De inzichten van de vergroeningspotenties geven gemeenten tevens het handelingsperspectief. Meer dan honderd gemeenten zijn hiermee data-based aan het vergroenen. Gezien de uitdagingen op het gebied van klimaatverandering, gezondheid en wonen is deze challenge erg relevant: we leveren een bijdrage aan groene en aantrekkelijke, gezonde en klimaatbestendige steden en dorpen in Nederland.
Groen is de sleutel tot gezonde steden
Uit de analyse blijkt dat in de onderzochte gemeenten (29% van alle gemeenten in Nederland) ruimte is voor nog eens 93.485 bomen en ruim 23.000 voetbalvelden aan groen in het openbare gebied. Hiermee ontstaat een geweldige kans om verblijfskwaliteit en bewegingsruimte te vergroten, hittestress te verminderen en biodiversiteit te laten toenemen. Dit is tevens één van de grootste uitdagingen van steden.
- Gemiddeld bestaat een gemeente voor bijna een kwart uit gras (23,4%), voor 16% uit bomen en voor 4,8% uit struiken.
- Het aandeel openbaar groen is bijna net zo groot als het aandeel particulier groen (51,9% vs. 48,1%).
- Dat komt neer op gemiddeld 97m2 groen per inwoner, waarvan 50m2 openbaar groen en 47m2 privé groen.
- Bijna de helft van de geanalyseerde woonbuurten (in totaal 2821) scoort onder de maat (rating E 32%, rating F 16%).
Lodewijk Hoekstra, oprichter NL Greenlabel en groenste tv-tuinman van Nederland: De vergroeningsopgave is urgent en complex. De inzichten van de challenge helpen de kansen in kaart te brengen en sneller groenambities te realiseren. Gemeenten willen allemaal groener, zo blijkt uit de massale aanmeldingen voor de challenge. Naast gemeentes haken ook provincies meer en vaker aan. Na Zuid-Holland, Noord-Holland en Gelderland die deels of geheel voor een aantal gemeenten de inschrijving betaalden, maakte onlangs Utrecht deelname voor alle 26 gemeentes mogelijk.
Anton de Jong, directeur Husqvarna Nederland BV: Onze Husqvarna Green Space Index (HUGSI), geïntroduceerd in 2019, brengt wereldwijd steden in kaart en wijst letterlijk aan waar ruimte is voor verbeteringen aan het openbaar groen in die steden. Nederland heeft nu de wereldprimeur dat niet enkele steden in een land, maar 30% van de stedelijke omgeving in kaart is gebracht. En de eerste, nieuwe gemeenten hebben zich al aangemeld om dit jaar ook deel te nemen aan de Groene Stad Challenge.
Onderzoeksverantwoording
Op basis van openbare databronnen van PDOK, CBS en BGT, luchtfoto’s (2020), en wereldwijd verzamelde data van Husqvarna en het HUGSI-platform, is het team achter de Groene Stad Challenge in staat gedegen analyses te maken van het groen in de Nederlandse steden en dorpen. De analyse wordt gedaan tot op een detailniveau van 50 cm nauwkeurigheid.
