Heeft u als gemeente interesse in deelname aan de Groene Stad Challenge maar heeft u nog vragen, bijvoorbeeld over de kosten of over onze methodiek? Hieronder vindt u antwoorden op deze en andere vragen. Wilt u meer weten en de mensen achter de challenge aan het woord zien, dan is dit webinar maar ook de live-show van de prijsuitreiking van de Groene Stad Challenge 2021 interessant om terug te kijken.
Vanzelfsprekend kunt u ons ook bereiken via email: groenestad@sweco.nl.
De kosten voor deelname bedragen eenmalig € 5.000,- voor kleine gemeenten. Voor de 45 grootste gemeenten (zie deze lijst) bedragen de kosten € 10.000 (bedragen excl. BTW) per gemeente.
Enkele provincies bieden de mogelijkheid (deels) bij te dragen in de kosten. Vraag er naar bij uw contactpersoon bij de provincie.
Wanneer u zich inschrijft voor deze Groene Stad Challenge, ontvangt u gedurende drie jaar jaarlijks inzicht in de staat van het stedelijk groen in uw gemeente.
Wat wordt geanalyseerd?
KPI’s
We analyseren de bebouwde kern van de stad of het dorp op basis van een vijftal Key Performance Indicators (KPI’s):
- Verdeling van grijs versus groen en blauw
- Stedelijk openbaar groen per inwoner
- Oppervlakte in m2 groen per inwoner
- Vegetatie distributie score
- Gemiddelde NDVI-score
Download de bijsluiter met gedetailleerde uitleg over de 5 KPI’s (PDF)
Vergroeningspotenties
Naast beoordeling aan de hand van de 5 KPI’s geven we inzicht in zeven vergroeningspotenties. De potenties tellen niet mee in de beoordeling, maar geven wel aan hoe en waar de stad of het dorp vergroend kan worden.
- Potentieel zinloze verharding (in m2)
- Te vergroenen parkeervakken (in m2)
- Potentieel nieuwe bomen (aantallen)
- Te vergroenen daken (in m2)
- Nieuwe groene verblijfsplekken (aantallen)
- Potentieel andere vegetatie (in m2)
- Te vergroenen tuinen (op tuinniveau)
Download de bijsluiter met gedetailleerde uitleg over de 7 vergroeningspotenties (PDF)
Rating buurten
Op basis van de KPI’s worden buurten beoordeeld op hoe groen of niet groen ze zijn. Om een verdeling van de rating (A-F)) mogelijk te maken, gebruiken we een formule waarbij we weging geven aan de 5 KPI’s die we ook plaatsniveau gebruiken.
Download de bijsluiter met gedetailleerde uitleg over het ratingsysteem (PDF)
Welk gebied analyseren jullie?
We analyseren de bebouwde kern van een gemeente, niet het buitengebied. Binnen de bebouwde kern analyseren we op buurtniveau. We geven inzicht in hoe de buurten zich tot elkaar verhouden qua hoeveelheid groen en laten op buurtniveau ook de vergroeningspotenties zien.
Mijn gemeente bestaat uit meerdere dorpen, welke analyseren jullie dan?
Dan heeft u als gemeente geluk, want we analyseren alle bebouwde kernen van een gemeente. Dus bestaat uw gemeente uit tien dorpskernen, dan analyseren we die alle tien. Gehuchten, buurtschappen en verspreide bebouwing worden niet geanalyseerd.
Op basis van welke data analyseren jullie?
Wij gebruiken openbare databronnen van het platform Publieke Dienstverlening Op de Kaart (PDOK) die voor heel Nederland verkrijgbaar zijn. Op basis daarvan maken we de vergelijking tussen de steden en dorpen. Naast luchtfoto’s gebruiken we de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) en de meest recente gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
Hoe actueel is de data die jullie gebruiken?
We gebruiken de meest recente informatie, zodat we een zo accuraat mogelijk beeld geven. De BGT wordt door een gemeente zelf bijgehouden. Deze is dus actueel. We gebruiken de meest recent gepubliceerde versie van de BGT. Daarnaast gebruiken we luchtfoto’s uit 2020, deze zijn voor heel Nederland verkrijgbaar.
Hoe objectief zijn de uitkomsten?
Met de challenge willen we een objectief inzicht geven in een aantal parameters waarop de stad of een dorp wordt beoordeeld. Deze geven een zeer accurate weergave van de situatie in 2020, zeker door een combinatie met BGT en de CBS-gegevens.
De inzichten van de vergroeningspotenties zijn op basis van aantal aannames bepaald. Deze aannames zijn tot stand gekomen door een team van specialisten. De hoeveelheden bij vergroeningspotenties zijn bruto aantallen. Het is aan iedere gemeente zelf om te bepalen wat wel wenselijk of niet wenselijk is.
Hoe gedetailleerd zijn de uitkomsten?
De analyse wordt gedaan tot op een detailniveau van 50cm nauwkeurigheid. We publiceren de resultaten op buurtniveau, dit wil zeggen de parameters en vergroeningspotenties. Per parameter en vergroeningspotentie weet u op buurtniveau hoe een buurt ervoor staat.
Wanneer er interesse is voor nog meer gedetailleerde informatie van de beoordeling en voor een individuele vergroeningspotentie (zoals zinloze verharding) dan kunnen wij deze inzichten leveren. Hiervoor wordt een meerprijs gerekend.
Hebben wij als gemeente deze data niet zelf ter beschikking?
Nee, wij hebben voor de challenge nagedacht welke data een gemeente in het algemeen tot zijn beschikking heeft. Denk bijvoorbeeld aan het groen in particulieren tuinen. Wij richten ons met de analyse op de data die aanvullend zijn op uw eigen data. Ons doel is om gemeenten te voorzien met data die ze samen met hun eigen beheersgegevens kunnen gebruiken voor de vergroening. Zo zijn deze data ook aanvullend op data uit stresstesten.
De vergroeningspotenties heeft u sowieso niet in beeld, omdat deze op basis van door Sweco ontwikkelde tools tot stand zijn gekomen. Om deze inzichten te kunnen produceren, zijn er ook aannames gedaan die juist ook gebaseerd zijn op de kennis van specialisten.
Welke inzet wordt er van deelnemende gemeenten verwacht?
U hoeft niets te doen! Als u zich inschrijft, dan voeren wij de analyse uit. Er is geen data of input van u nodig. Als u van ons in de herfst de inzichten ontvangt, kunt u daarmee aan de slag gaan om beleid te formuleren, ambities te bepalen of projecten te initiëren. Ook daar kunnen we u bij ondersteunen.
Wat gebeurt er met de uitkomsten, worden deze openbaar gedeeld?
Deels, de paramaters die we gebruiken om de stad of het dorp te ranken, zullen wel gedeeld worden op het HUGSI-platform. Dit zal op het niveau van stad of dorp zijn. Wanneer u dit niet wilt, dan kunnen we dit uiteraard niet delen. De data op buurtniveau, dus de parameters en ook de vergroeningspotenties, zullen wij niet openbaar delen. Het idee is om dit binnen een afgeschermd deel op het HUGSI-platform te ontsluiten waar u zelf als gemeentelijke organisatie op kunt inloggen.
Relatie groen en gezondheid
Steeds meer komt er aandacht voor de relatie tussen de hoeveelheid groen in de directe werk- en woonomgeving en onze gezondheid. Vanuit wetenschap worden er veelvuldig inzichten gedeeld die ons bewust maken van dit verband. Deze relatie wordt onderverdeeld in onze fysieke gezondheid en mentale gezondheid/ welzijn. Bij de fysieke gezondheid moet u dan denken aan de zuiverende en koelende werking van groen en dan met name bomen. Maar ook het dempen van geluid en het afvangen van fijnstof. Groen zorgt ook voor een betere mentale gezondheid, door de stressreducerende functie van groen. Alleen al uitkijken op groen heeft een positief effect op gezondheid en vermindert stressgerelateerde aandoeningen zoals hart- en vaatziekten, depressies en angststoornissen. Ook biedt groen kansen voor ontmoeting en zet het aan tot beweging. Kortom enorm veel positieve effecten van groen op onze gezondheid.
Inzicht!
Middels de challenge maken we inzichtelijk hoe het groen in de stad verdeeld is en hoeveel openbaar groen er per inwoner beschikbaar is. Dit geeft een indicatie of iedereen voldoende groen tot zijn beschikking heeft. Ook maken we inzichtelijk hoe groen de tuinen zijn, zodat daar gericht meer aandacht aan gegeven kan worden.
Relatie groen en biodiversiteit
De biodiversiteit holt de laatste jaren achteruit. Om deze achteruitgang stop te zetten en misschien zelfs om te keren moeten we zorgen voor meer leefgebied. Daarbij moeten we niet alleen kijken naar het landelijk gebied en natuurgebieden, ook de stad biedt heel veel potentie. Nederlandse steden worden steeds belangrijker als leefgebied voor allerlei soorten planten en dieren. De biodiversiteit in steden is tegenwoordig zelfs vaak hoger dan op het platteland, omdat er veel variatie en afwisseling is in het landschap en er weinig bestrijdingsmiddelen worden gebruikt. In het algemeen kan gezegd worden dat voor een hoge biodiversiteit het belangrijk is dat er voldoende groen is, dat dit goed verbonden is en dat er veel variatie in het groen is. Daarnaast draait biodiversiteit ook om de soorten en afwisseling daartussen. Helaas zijn veel steden en dorpen nog vrij eenzijdig ingericht, met veel van hetzelfde en veelal bomen en gras. Gelaagdheid in beplanting is ook belangrijk voor de biodiversiteit.
Inzicht!
We maken middels de challenge inzichtelijk hoe het groen verdeeld is en wat voor soort vegetatietypen er zijn. Waarbij we ook het groen in de tuinen meenemen. U krijgt als gemeente dus voor het eerst een echt compleet beeld van uw stad of dorp. Vanuit daar kunt u in combinatie met uw eigen inzichten, gericht gaan werken aan biodiverse steden en dorpen.
Relatie groen en klimaatadaptatie
Groen wordt steeds meer gezien als een belangrijke oplossing in ons vraagstuk om onze steden en dorpen aan te passen aan het veranderend klimaat. Dat is niet gek, want groen draagt in deze context bij aan het oplossen van diverse klimaatproblemen; hitte, wateroverlast en droogte. Groen zorgt voor verkoeling, het laat water infiltreren en houdt water (tijdelijk) vast. Met genoeg groen in de stad zijn onze dorpen en steden dus opgewassen tegen de weersextremen veroorzaakt door klimaatverandering.
Inzicht!
Middels de challenge analyseren we hoe groen verschillende buurten in uw stad of dorp zijn, kijkend naar particulier en openbaar groen. Ook maken we inzichtelijk waar de grote oppervlaktes met boomkronen zitten en waar deze juist ontbreken. Met de inzichten van de vergroeningspotenties en uw eigen stresstesten kunt u gericht gaan inzetten op vergroening op plekken waar dit nodig is. Denk aan plekken met wateroverlast of een hoge gevoelstemperatuur. Zo werkt u grondig en gericht aan een klimaatadaptieve stad of dorp.
Deelname aan de Groene Stad Challenge levert uw gemeente het volgende op:
- Jaarlijks een objectief inzicht in het groen op wijk- en dorpsniveau binnen de bebouwde kom van uw gemeente gedurende drie jaar.
- Inzicht in de vergroeningspotenties in uw gemeente met concreet handelingsperspectief.
- Toegang tot het HUGSI-green platform. Dit biedt de mogelijkheid om kennis en best practices uit te wisselen met andere gemeenten en vergroot de zichtbaarheid, zowel nationaal als internationaal.
- Ondersteuning, advies en kennis op het gebied van duurzaam aanleg en onderhoud van groen door drie gerenommeerde partijen.
Koninklijke Vereniging Stadswerk faciliteert in samenwerking met Stichting Steenbreek vanaf maart 2022 Communities of Practice voor gemeentelijke leden van Stadswerk en deelnemers aan de Groene Stad Challenge die werkzaam zijn op onder andere de terreinen beleid, ecologie, natuur, biodiversiteit, gezondheid en uitvoering. De communities worden ingericht voor:
- kleine kerngemeenten
- middelgrote gemeenten
- grote gemeenten
Per community is er plaats voor maximaal 25 deelnemers. Daarnaast zullen via de landelijke Stadswerk-webinars relevante en actuele ontwikkelingen breder onder de aandacht worden gebracht.
Deelname aan de Groene Stad Challenge levert iedere gemeente waardevolle inzichten op in de kansen en uitdagingen op het vlak van vergroening. Maar hoe kunnen deze kansen efficiënt en duurzaam worden benut? Om gemeenten bij deze vergroeningsvraagstukken te ondersteunen bieden de initiatiefnemers en partners van de Groene Stad Challenge verdiepende producten en diensten (zie ook: vergroeningspotenties). Denk hierbij GIS-bestanden met overzichten van de vegetatie, koppeling met uw eigen databestanden tot complete vergroeningstrajecten en labeling van de buitenruimte aan de hand van de wetenschappelijk gevalideerde methodiek van NL Greenlabel. Ook inspirerende bewonersacties, georganiseerd door Stichting Steenbreek, staan op de menukaart.
Download de menukaart
